CAY XƯA GỪNG ẨN Ý XUÂN

Quality Travel – Quà xuân từ xứ Huế, chẳng bao giờ thiếu được gói mứt gừng. Có khi là những gói mứt gừng được mua và đóng gói cẩn thận từ một nhà làm mứt gia truyền nào đó, như Cô Thuận, Bà Lệ… Cũng có khi gói mứt quà được chính tay me của người bạn làm và gửi biếu…

Người ta vẫn nói, ở Huế, mứt gừng ngon nhất là mứt gừng Kim Long. Mứt gừng Kim Long được làm từ những củ gừng được trồng ở vùng Kim Long, Thủy Biều. Củ gừng tuy nhỏ, nhưng thơm và cay, gừng các nơi khác khó mà sánh kịp.

Gừng củ tươi, bánh tẻ, sau khi gọt vỏ, bào mỏng, rửa sạch, được ngâm nước gạo khoảng một giờ, rồi vớt ra để ráo. Sau đó, đun nước sôi luộc gừng. Cho vào một ít chanh, không nên luộc quá kỹ, để ráo nước. Thêm đường theo tỷ lệ một cân đường, một cân gừng. Sau khi trộn đều, để ngấm khoảng một giờ, rồi cho vào chảo rộng rim lửa than liu riu. Người làm mứt thỉnh thoảng trộn đều, đến khi mứt gần sánh thì đảo nhanh tay cho tới khi đường thật khô, và bắt từng lát gừng duỗi thẳng và đặt chồng lên nhau từng lớp. Sau khi mứt gừng đã thẳng và khô, để nguội thì cho vào thẩu thủy tinh, hoặc bao bóng để bảo quản lâu ngày.

Có một năm, nhận được quà biếu mứt gừng từ người bạn thân  mang từ Huế ra, tôi cùng bạn pha ấm trà Tân Cương, rồi cùng nhấm nháp chén trà có màu xanh ‘’quá vũ thiên thanh’’, nhấm nháp hương vị thơm tinh tế và cay nồng của gừng trong tiết trời xuân mưa phùn lành lạnh của Hà Nội… Tự nhiên tôi hỏi bạn: Sao người Huế thích món mứt gừng đến vậy…

Bạn cười tủm tỉm. Mứt này chính tay me tôi làm biếu khách đấy. Me tôi là người phụ nữ Huế không trộn đi đâu được. Cả đời bà chỉ biết chăm sóc, chiều chuộng chồng con. Ba tôi thì lại lãng tử. Ông làm thơ và hay đi ngao du đó đây, ít khi ở nhà. Rồi ba tôi khuất núi. Me tôi lặng lẽ lo chu tất ma chay, mồ yên mả đẹp cho chồng. Không những thế, bà còn lo hết những ngày giỗ kỵ của gia đình nhà chồng. Nhưng đặc biệt, trong các mâm cơm cúng ba tôi, bà bao giờ cũng để thêm đĩa mứt gừng.

Có lần tôi ở nhà trong, nghe me tôi nói trước bàn thờ ba tôi: Cơm cúng ông tôi đã dâng. Giờ ông uống nước, ăn mứt gừng với tôi. Rồi có bài thơ nào mới đọc tôi nghe. Nếu không đọc bây giờ, thì đợi tôi xuống rồi hãy đọc. Đừng có đọc cho mụ (bà) nào nghe trước dưới đó nhé…

Bạn kể xong mỉm cười. Đấy thích mứt gừng cay vì thế đấy. Như câu ca dao:

Cay xưa gừng ẩn ý xuân

Hương nay đào tỏ mấy tuần thơ ngây…

 Phúc Triêm